| 
			 
			Người Tù Về Từ 
			Yên Bái 
			
			 
			( Trích trong hồi kư Cuộc Đời Đổi Thay ) 
			 
			Tóm tắt sơ lược về các trại tù cải tạo.  
			 
			Tôi c̣n nhớ là những sĩ quan cấp bực Trung tá phải tŕnh diện tại 
			trường học Don Bosco, G̣ Vấp trong ba ngày từ 14, 15 và 16 của tháng 
			6 năm 1975. Tôi tŕnh diện ngày giữa để không sớm mà cũng không trể. 
			Chúng tôi ngoan ngoản như những con cừu non mang theo đủ số thuốc 
			men, đồ đạt và tiền để học tập ba tháng rồi sẽ trở về với gia đ́nh ( 
			theo thông cáo ). Vợ tôi đă khuyên tôi trốn về quê hoặc nơi nào khác 
			một thời gian rồi sẽ tính sau. Nhưng v́ sự đi đứng của tôi khó khăn 
			( chống gậy ) và hơn nữa với 21 năm trong Quân đội và Hành chánh nên 
			được nhiều người biết sẽ dễ bị lộ tông tích. Tôi cũng sợ liên luỵ 
			đến vợ con nếu tôi không ra tŕnh diện. 
			 
			Trong thời gian chờ thanh lọc, bọn CS nhốt chúng tôi tại trại Long 
			Giao, căn cứ của Trung đoàn 48 thuộc Sư đoàn 18 Bộ binh. Nơi đây tôi 
			có gặp gỡ nhiều chiến hửu cùng cấp bực và nhiều vị Chỉ huy cũ của 
			tôi như cựu Đại tá Tôn Thất Soạn, một Chiến đoàn trưởng TQLC đă lập 
			nhiều chiến công hiển hách trong thời gian ông chỉ huy các Tiểu Đoàn 
			TQLC hành quân trên 4 miền Chiến thuật. Sau cùng ông là Tỉnh trưởng 
			Hậu Nghĩa khi tôi làm Quận trưởng Đức Hoà. Ông cũng được mọi thành 
			phần Quân Cán Chính mến thương như lúc ông c̣n là Chiến đoàn trưởng 
			v́ tính hiền hậu và nhă nhặn của ông ấy. Tôi không bao giờ quên và 
			tội nghiệp cho một anh hùng lỡ vận. Mới vài tháng trước đây ông là 
			một vị Tỉnh trưởng Hậu Nghĩa uy quyền, hôm nay thấy ông vác củi rừng 
			và mặc bộ đồ Kaki vàng lượm được đâu đó đă rách tả tơi. Tôi rất xúc 
			động và câm hờn. Tôi nghĩ rằng tinh thần của Đại tá Soạn cũng như 
			tôi lúc bấy giờ c̣n tả tơi hơn bộ đồ Kaki rách ră rời nầy nữa. Ôi ! 
			một thời oanh liệt nay đă tiêu tùng theo vận nước ! 
			 
			Trước khi chở ra Bắc bọn CS đưa tất cả sĩ quan từ cấp Tướng đến cấp 
			Tá về trại tù Suối máu mà trước kia Chính quyền miền Nam giam tù 
			phiến cộng. Nơi đây trước ngày 30 tháng 4 năm 1975, bọn chúng có 
			giường ngủ, chăng màn đầy đủ. Chúng được ăn uống theo tiêu chuẩn 
			quốc tế cho nên tên tù việt cộng nào cũng mập béo. Các phái đoàn Mỹ 
			và ngoại quốc đến thăm viếng thường xuyên. Chúng được xây cất nơi 
			thờ phượng cho mọi Tôn giáo. Khi chúng tôi vào trại Suối máu th́ 
			những căn trại trống không, phải nằm đất và cơm ngày hai bửa với 
			canh rau nấu muối hột, thỉnh thoảng có chú cá loại rẻ tiền hôi tanh 
			khó ngữi. Có một lần bọn CS cho chúng tôi ăn hủ tiếu đă lâu ngày bị 
			đóng meo nên hầu hết anh em tù đều bị kiết lỵ, một số người bị chết 
			v́ không có thuốc trị. Vấn đề vệ sinh rất là bẩn thiểu, tồi tệ. 
			Nhưng chẳng thấy phái đoàn nào đến thăm chúng tôi. Tôi c̣n nhớ là 
			vài tháng trước ngày 30-4-75 phái đoàn của ni sư Huỳnh Liên vv… đă 
			gây khó dễ với chính quyền Tổng Thống Thiệu là phải được vào thăm 
			bọn việt công bi giam tại Suối máu. Khi chúng tôi vào trại nầy các 
			nơi thờ phượng đều bị bọn man rợ phá đập phá, các tượng Phật, tượng 
			Chúa đều gẫy nát, không khác nào bị bọn ma quỷ phá nhà chay. 
			 
			Mỗi buổi sáng chúng tôi cố phóng tầm mắt xa ra ngoài lộ xem có thấy 
			bóng dáng vợ con ḿnh lai vảng hay không cho thoả ḷng nhung nhớ ! 
			v́ CS đâu cho thăm nuôi.  
			 
			Tại Suối máu tôi rất mừng gặp lại một đồng nghiệp sau cùng ở tỉnh 
			Hậu Nghĩa là cựu Trung tá Bùi Văn Ngô, một vị quận trưởng lâu năm ở 
			đây. Tôi đă được thuyên chuyển từ Dĩ An về Hậu Nghĩa hơn một năm rồi 
			lại được trở về Dĩ An một tháng cuối cùng. Nhưng tôi cũng biết ông 
			là một Quận trưởng có khả năng, luôn nghĩ đến binh sĩ và hiền hoà dễ 
			mến. Tôi xin hết ḷng cám ơn ông Ngô đă tận t́nh giúp bạn bè lúc khổ 
			nhọc v́ mỗi chiều sau giờ cơm ông hay rủ tôi cùng đi tắm để ông xách 
			nước giếng dùm tôi v́ bàn tay mặt của tôi đă bị tàn phế do thương 
			tích. Ông Ngô và gia đ́nh đi diện HO, các con nay đă thành gia thất 
			và thành công trên xứ người. Vợ chồng chúng tôi xin chúc mừng hai 
			ông bà và các cháu. Mỗi khi anh em có dịp gặp nhau là kể cho nhau 
			nghe về quận cũ, chiến trường xưa và cũng không quên được chuyện tù 
			cộng sản vô cùng nhục nhă khó quên. 
			 
			Đoạn đường xuôi Nam.  
			 
			Sau một năm bị giam cầm trong Nam và hai năm ở miền Bắc, bọn CS thả 
			những người tù già yếu và bệnh tật trong đó có tôi mà bọn chúng thấy 
			không c̣n lao động đươc nữa và bọn chúng nghĩ rằng có thả về nhà 
			chúng tôi cũng sẽ chết thôi.  
			 
			Trước khi được thả về bọn bộ đội CS ban chỉ huy trại tù Yên Bái trả 
			lại quần áo mà chúng tôi mang theo lúc tŕnh diện để học tập “ ba 
			tháng “ theo thông cáo. Tôi lấy bộ đồ mà tôi đă mặc đi tŕnh diện ở 
			G̣ Vấp mặc thử xem ra sao. Khi vừa mặc chiếc quần tây vào th́ cái 
			quần bị tuột xuống tới chân làm cho tôi sững sờ v́ không ngờ tôi ốm 
			tới thế nầy và mấy anh bạn tù cùng láng cười rộ lên khi nh́n thấy 
			cái thân người khoả thân của tôi nó teo nhách từ trên xuống dưới ! 
			Trong mấy năm tù có nh́n thân ḿnh trong kiến soi bao giờ mà biết 
			được cái độ gầy ốm của thân người ḿnh ra sao? mặt mày của ḿnh như 
			thế nào? Mấy năm đầu bọn cộng sản không cho gia đ́nh thăm nuôi và 
			tiếp tế lương thực nên anh em tù bị đói tả tơi, có người không chịu 
			nổi cái đói đến kiệt sức mà chết. 
			 
			Những người mập mạp lại càng tiều tuỵ hơn chúng tôi nhiều và càng dễ 
			chết do thiếu dinh dưởng. Hôm ngày tập trung về Đoàn để chuẩn bị về 
			Nam, một cựu Đại uư LLĐB đến chào hỏi tôi mà tôi không thể nh́n ra 
			ông ấy là ai. Ông ấy bèn nói rằng :  
			
			- Anh Năm ( 
			Colonel ) không nhận ra em sao? em là Đại uư M… mập đây.  
			
			Lúc bấy giờ 
			tôi mới nhớ ra ông, v́ ngày xưa ông rất mập và bụng to đến đổi khi 
			ông ngồi lái xe Jeep là cái bụng bệ vệ và nặng nề của ông đụng tới 
			cái volant xe. Ông ta bèn dở áo lên cho tôi xem cái bụng của ông có 
			nhiều miếng da xếp lại không khác nào cây đàn Accordéon. Gương mặt 
			tṛn trịa của ông năm xưa nay bị hóp lại trong thật năo nề !. 
			 
			Mọi người tù đều ốm yếu như nhau nên tôi cũng không nhận định được 
			thân người của tôi nó gầy ṛm như thế nào?. Khi đến đón tôi được thả 
			về tại cổng thành Ông Năm G̣ Vấp, vợ tôi chỉ nh́n ra tôi nhờ tôi 
			chống gậy đi khập khểnh từ sau ngày tôi bị thương tại vùng giới 
			tuyến vào cuối năm 1966, lúc tôi c̣n là Tiểu đoàn Phó TĐ3 Sói biển.
			 
			 
			Toán đầu được thả ra là những sĩ quan thuộc ngành chuyên môn như 
			hành chánh hay kỷ thuật. Trong toán nầy có một anh Thiếu tá nghành 
			Quân nhu, khi vùa tới cổng trại anh nh́n thấy bà vợ đang ngơ ngác 
			nh́n tám người tù đi ra mà không nhận dạng được chồng bà. Anh ấy bèn 
			lên tiếng :  
			
			- Em ! anh là 
			T..đây.  
			
			Bà vợ nh́n 
			chồng quá t́u tuỵ và xúc động đến ngă quỵ. Anh Thiếu tá cũng khóc 
			sụt sùi nức nở nên bị giữ lại cho trở vào trại để lên lớp cùng với 
			chúng tôi đang mong chờ đợi phiên về kế tiếp.  
			 
			Tên quản giáo nói rằng :  
			
			- Đảng và nhà 
			nước với chánh sách khoan hồng đă nuôi các anh ăn học rất chu đáo để 
			trở thành công dân tốt, chứ nhà nước đâu có hành hạ mấy anh đâu mà 
			tại sao các anh lại tủi thân mà khóc với vợ con ?  
			
			Tôi bực ḿnh 
			và nói thầm : "Chúng tao đâu có chém trâu đốt nhà như loài cộng sản 
			chúng mầy mà được bọn bây giáo dục để trở thành công dân tốt ?". 
			Nghe mấy câu nói nhàm tai nầy tôi càng tức sôi gan và tôi nghĩ rằng 
			chắc quư vị cũng rất bực ḿnh nghe tôi kể lại câu chuyện nầy.  
			 
			Bọn cộng sản thả những người trong nhóm chúng tôi làm năm đợt, mỗi 
			đợt tám người và cách nhau mỗi đợt một tuần lễ. Cứ sáng thứ ngày thứ 
			năm trong tuần là anh em tù hồi họp chờ dợi tên cán ngố đến gọi tên 
			ḿnh và dẫn ra cổng trại. Sống với bọn nầy lúc nào cũng hoang mang 
			và đầu óc luôn luôn bị căn thẳng !  
			 
			Một cựu Trung tá Pḥng Nh́, lúc bấy giờ đă bảy mươi hai tuổi c̣n bị 
			giữ lại với tôi sau khi toán cuối cùng đă được về hai tuần qua rồi. 
			Điều nầy làm cho ông và tôi rất đắn đo v́ tên thủ trưởng trại chẳng 
			cho biết lư do tại sao ? mà chúng tôi cũng chẳng dám hỏi. Ông ấy tự 
			suy đoán và nói với tôi rằng :  
			
			- Có lẽ tôi là 
			nhơn viên pḥng nh́ c̣n cậu làm quận trưởng lâu năm, chắc chúng ḿnh 
			thuộc thành phần nhiều tội ác ôn ( đây danh từ của bọn cộng sản gán 
			ghép cho những người của chế độ miền Nam ) .  
			
			Thật là nhứt 
			đầu với lối khủng bố tinh thần của lũ cộng sản.  
			 
			Về đến nhà tôi nh́n vào kiến thấy người tôi chỉ c̣n da bọc xương, 
			hai xương vai nhô ra, đưa bộ ngưc oméga sâu hỏm, mặt mày xanh xao 
			như tào là chuối trông giống như người mắc bịnh Aids Disease mà bên 
			Việt Nam gọi là bịnh Sida. Đứa con trai út của tôi tám tuổi hỏi mẹ 
			nó sao ba bây giờ không giống ba mấy năm trước vậy ? Tôi buồn muốn 
			rơi nước mắt v́ tủi thân và nghĩ rằng không biết tôi có thể khoẻ 
			mạnh lại như xưa không ? Khi đi tŕnh diện tôi cân nặng 65 kư, bây 
			giờ chỉ c̣n 40 kư. Tôi không biết rằng có được hồi phục sức khoẻ để 
			nuôi bản thân tôi và lo cho gia đ́nh nổi không ? v́ biết rằng tôi 
			phải lao động cày cuốc theo chánh sách của bọn chúng khi được thả về 
			với gia đ́nh. 
			 
			Lần nầy chúng tôi được chở về Nam bằng xe lửa từ Yên Bái đến Vinh , 
			rồi từ Vinh đi bằng xe đ̣ trong Nam ra đón chở thẳng về thành ông 
			Năm, quận Hóc Môn. Trên đoạn đường về Nam chúng tôi được di chuyển 
			bằng xe lửa như hành khách hạn rẻ tiền nhưng thoải mái hơn lần bị 
			chở ra Bắc bằng tàu Sông Hương từ bến Tân cảng Sàig̣n đến Vinh, rồi 
			từ Vinh đi xe lửa ra Yên Bái trong điều kiện quá khổ sở v́ chúng tôi 
			bị nhốt như súc vật.  
			 
			Trên đoạn đường từ phía Nam cầu Hiền Lương ngay vĩ tuyến 17, về tới 
			Saigon, tôi được nh́n thấy lại những phong cảnh và địa danh mà đơn 
			vị TQLC chúng tôi đă hành quân qua trong những năm chinh chiến và 
			không khỏi ngậm ngùi khi thấy và nhớ lại những mặt trận chạy dài 
			theo Quốc lộ số 1 mà anh em chiến sĩ cùng tôi đă một thời tung 
			hoành, oanh liệt và đă cùng sống chết bên nhau trong các trận đánh 
			đẫm máu với quân cộng sản Bắc Việt. Lúc bấy giờ tôi thật xúc động và 
			buồn lắm ! C̣n một điều nữa làm cho tôi rất buồn và luyến tiếc là 
			quê hương ḿnh rất đẹp mà để quân cộng sản vào gây chiến tranh tàn 
			khóc và gây biết bao cảnh đổ nát điêu tàn, biết bao gia đ́nh phải 
			điêu linh. 
			 
			Đến thành phố Huế hai anh bộ đội cho chúng tôi xuống xe để ăn trưa. 
			Đồng bào hay tin tù cảo tạo được về Nam từ các trại tù miền Bắc đă 
			đổ xô tới bao vây chúng tôi. Các bà cụ già và các phụ nữ nh́n thấy 
			chúng tôi mặt mày xanh xao hốc hác, bơ phờ và ốm gầy nên động ḷng 
			khóc nức nở. Chúng tôi bị cấm không cho tiếp xúc với đồng bào, nhưng 
			khi nh́n qua ánh mắt của mấy bà tôi hiểu là các bà rất thương cảm 
			chúng tôi và họ h́nh dung bóng dáng chồng con hay anh em của họ cũng 
			tiêu điều như chúng tôi vậy, nên họ mủi ḷng không cầm được nước 
			mắt. Có một bà cụ chửi khe khẻ rằng :  
			
			- Đồ quân khốn 
			nạn ! chúng bay đày đoạ mấy người cải tạo ra nong nỗi nầy ! 
			 
			
			Một điều làm 
			cho tôi luyến tiếc là phố Huế ngày xưa thanh b́nh thơ mộng, nay sao 
			tôi thấy tiêu diều buồn tênh ! Có lẽ phố Huế cũng buồn theo vận nước 
			? 
			 
			Anh em chúng tôi chia ra từng toán vào các quán ăn cạnh nhau trên 
			một đường phố. Các người chủ quán đều không tính tiền và c̣n cho 
			uống beer và nước ngọt thật ngon lành v́ mấy năm nay đâu được có 
			những thứ nầy.  
			 
			Ngồi trên xe đ̣ đi tiếp về Saigon, chúng tôi nghe các anh lơ và tài 
			xế chữi xỏ chữi móc chế độ cộng sản thậm tệ bất cần hai anh bộ đội 
			đi theo chúng tôi. Nhưng lúc ấy tinh thần chúng tôi bị sa sút sau 
			mấy năm trong tù luôn bị đe doạ, bị khủng bố và hoang mang thành ra 
			nhút nhát nên nghe họ chữi rũa anh em chúng tôi cũng ngại lắm. Một 
			anh bạn tù cắt ngang những lời trách oán của anh lơ xe và hỏi anh lơ 
			rằng :  
			
			- Lúc nầy nước 
			nhà được giải phóng và được thống nhứt chắc là đồng bào ḿnh có cuộc 
			sống ấm no lắm phải không?  
			
			Tôi nghĩ là 
			anh bạn tù nầy muốn hỏi để cho anh lơ ấy không chữi nữa v́ sợ ảnh 
			hưởng không tốt cho anh ta, chứ chúng tôi cũng biết dân miền Bắc khổ 
			và đói rách lắm dưới sự cai trị của bọn bạo tàn cộng sản đă mấy mươi 
			năm qua, làm ǵ mà dân Nam có được sung sướng ?. Nhưng anh lơ lại 
			nói thêm :  
			
			- Giải phóng 
			cái con mẹ ǵ, giải phóng là phỏng… đó mấy ông ơi !. Dân khổ chết 
			cha đi mấy ông, muốn mua gạo ăn phải tŕnh hộ khẫu và đăng kư, mua 
			thứ ǵ cũng không có để mà xài, vật giá leo thang và đồng tiền rẻ 
			mạc v́ bị mất giá. 
			 
			Xe đ̣ chở chúng tôi đi qua thành phố HCM đến G̣ Vấp rồi từ từ vào 
			thành Ông Năm là trại giam sĩ quan cấp uư. Tôi rất ngậm ngùi khi 
			thấy quan cảnh điêu tàn và buồn tẽ , các cừa hàng khang trang của 
			Sài G̣n năm xưa đều đóng của. Thủ đô Sàig̣n ngày nay không phải như 
			trước năm 1975 mà lúc xưa được gọi là ḥn ngọc Viễn đông .  
			 
			Ḷng 
			măi u buồn nhớ Sài G̣n  
			Tên ấy không c̣n với nước non  
			Sài G̣n mất tên trong sử sách  
			Giặc Cộng vào bôi dấu bia son . 
			Sài G̣n trải qua cơn hỗn loạn 
			Tự do, hạnh phúc cũng chẳng c̣n 
			Ḥn ngọc Viển Đông nay tan biến 
			Ḷng măi u buồn tiếc Sài G̣n .  
			MC 
			 
			Khi chúng tôi vừa mới tới thành Ông Năm, tên thủ trưởng trại chịu 
			trách nhiệm toán chúng tôi nói rằng :  
			
			- Các anh học 
			tập tốt được cách mạng cho về đây ăn học tiếp.  
			
			Tôi nói thầm : 
			"Tốt chỗ nào? Lao động khổ sai đói rét muốn bỏ mạng mà gọi là học 
			tập, bọn chúng mầy lúc nào cũng nói láo". Đầu óc chúng tôi rất hoang 
			mang không biết c̣n phải ở tù thêm bao lâu nữa ? hay lại chuyện ǵ 
			sẽ xảy ra đây?, trong khi tên trưởng trại tù Yên Bái đă nói rằng 
			chúng tôi được về sớm v́ lư do già yếu, bịnh nặng gần chết và tàn 
			phế vv… Thật là chánh sách của đảng dạy bọn chúng mầy là nói láo, 
			nói lao từ trên xuống dưới và nói láo từ nơi nầy đến nơi khác.  
			 
			Trước khi chúng tôi được về có anh Trung tá H…, tuỳ viên quân sự của 
			toà Đại sứ Việt Nam Cộng Hoà tại nước ngoài và một số tù cải tạo ở 
			chung trại số 1Yên Bái với tôi được chúng bảo chuẩn bị hành trang để 
			được thả về. Nhưng một thời gian sau đó anh em đi vào rừng gặp lại 
			anh H… đang lao động với anh em của trại khác. Một anh tù đă hỏi 
			rằng :  
			
			- Sao anh H… 
			c̣n ở đây? Chưa về với gia đ́nh sao?  
			
			Anh H… khe khẻ 
			chữi thề :  
			
			- Đồ bọn nói 
			láo, mấy anh đừng có tin chúng nó.  
			
			Nhớ lại câu 
			chuyện nầy tôi càng hoang mang lắm mặc dù đă về trong Nam rồi, nhưng 
			tôi nghĩ rằng dù sao đi nữa về đây ở tù thêm cũng được gần gia đ́nh 
			và khí hậu ấm áp hơn.  
			 
			Nỗi lo âu và tinh thần bị khủng hoảng khi về với gia đ́nh. 
			 
			 
			Về nhà mừng vui được sum hợp gia đ́nh nhưng không khí rất là ngộp 
			thở v́ những tên công an khu vực tới nhà xét bất cứ lúc nào. Lúc bấy 
			giờ những tù cải tạo khi được thả về gia đ́nh phải tŕnh diện mỗi 
			tuần hoặc hai tuần hoặc mỗi tháng một lần tuỳ ư của bọn công an địa 
			phương. Vợ tôi phải đi báo cáo ngay cho công an khu vực khi vừa về 
			tới nhà. Ngày hôm sau tôi phải tŕnh diện đồn quân trấn Thủ Đức và 
			sau đó mỗi tuần một lần. Tôi nghe nói tên công an trưởng đồn quân 
			trấn lúc trước là anh thợ vá vỏ xe đạp tại chợ Thủ Đức. Tôi không 
			bao giờ có ư chê bai hay khi dễ những người ít học. Tôi rất thông 
			cảm hoàn cảnh sống nghèo khổ của mỗi người, và không khi dễ những 
			người ít học, nhưng tôi rất bực ḿnh thái độ đă vô học lại c̣n vô 
			giáo dục với bản chất hèn hạ và nhỏ mọn của quân cộng sản như lũ 
			chém trâu đốt nhà và ăn hại đồng bào. 
			 
			Mỗi lần tôi tŕnh diện, tên nầy luôn luôn có cái bản mặt mày hằn học 
			với tôi lắm, v́ theo giấy ra trại hắn biết tôi trước năm 1975 là 
			Quận trưởng Dĩ An, Biên Hoà và quận Đức Hoà, Hậu Nghĩa. C̣n tên công 
			an khu vực cứ mỗi ngày đến kiểm soát tôi và hắn ta nói rằng : 
			 
			
			- Tôi tới thăm 
			anh Châu khoẻ không? và tiến bộ ra sao sau khi cách mạng nuôi ăn học 
			một thời gian.  
			
			Tôi tức căm 
			hờn với những câu nói nầy v́ bị bọn cộng sản chúng nó đày đoạ gần 
			chết mà nói ăn học cái ǵ ?. Chúng tôi đă nhiều lần nghe những lời 
			nói y rập một khuôn của bè lũ nầy từ lúc vào Long Giao đến trại Suối 
			màu rồi ra Yên Bái. Tên công an khu vực thường đến nhà đúng lúc vợ 
			tôi đi chợ về là hắn lục lạo vào giỏ đi chợ xem vợ tôi đă mua thứ ǵ 
			để theo dơi hằng ngày ḿnh ăn món ǵ, nhưng hắn nói trớ là xem vợ 
			tôi có mua đủ thức ăn cho tôi bồi dưởng không, theo ngôn ngữ của bọn 
			cộng sản. 
			 
			Trong thời gian tôi làm việc tại quận Dĩ An, anh em chiến sĩ địa 
			phương chúng tôi đă không ngại gian khổ hành quân ngày đêm nên tiêu 
			diệt gần hết thành phần hạ từng cơ sở trong quận. Vài tên c̣n lại 
			phải bỏ vùng hoạt động và ẩn náo giũa hai liên ranh Dĩ An và Tân 
			Uyên. Cho nên sau hai tháng được miền Bắc thả về bọn việt cộng địa 
			phương đến bắt tôi lại để trả thù, nhưng chúng nói là tôi được công 
			an tỉnh Sông Bé và Biên Hoà mời tôi lên đó làm việc với chúng trong 
			10 ngày. Chúng nó cho tôi mười phút chuẩn bị đồ đạt và thuốc men đủ 
			dùng trong hai tuần lễ. Nh́n mặt chúng lộ vẻ đằng đằng sát khí nên 
			tôi nghĩ chúng sẽ giết tôi để trả thù hay sẽ làm nhục tôi trước dân 
			chúng tại quận Dĩ An nơi tôi làm việc trước kia, cũng như chúng đă 
			bắt vài sĩ quan trong bộ chỉ huy Chi khu của tôi đi quét đường và 
			làm vệ sinh quanh khu phố. Tôi quyết định dùng thuốc tự sát thà chết 
			tại nhà với vợ con hơn là bị bọn chúng làm nhục trước công chúng. 
			Tôi đoán chắc rằng bọn nó sẽ giết tôi và vùi xác nơi nào đó mà vợ 
			con không hề biết được. Tôi bèn mở tủ thuốc lấy một ống Optalidon 
			mang vào pḥng tắm v́ không muốn cho hai con gái lớn của tôi thấy và 
			uống gần hết ống thuốc. Sau đó vài phút tôi bắt đầu xây xẩm mặt mày 
			và biết chắc chắn rằng tôi sẽ chết. Không c̣n sợ chi nữa và rất bực 
			tức, tôi trở ra pḥng trước chữi bọn chúng dữ dội và nói rằng chánh 
			sách của bọn chúng bây là nói láo, đừng ḥng mà bắt tao lại để trả 
			thù. Ngay lúc đó vợ tôi đi vắng nhà vừa về và tôi chỉ c̣n nói được ú 
			ớ vài tiếng rồi ngă vào ṿng tay của vợ tôi và ngất liệm luôn. 
			 
			Sau khi tỉnh lại, tôi được vợ tôi thuật rằng chúng muốn chở tôi đến 
			bịnh viện Sông Bé để bọn chúng lo. Vợ tôi đoán rằng bọn cộng sản sẽ 
			giết tôi nên nhứt quyết không cho chúng chở đi. Trước sự giằng co dữ 
			dội của vợ con tôi cùng sự chứng kiến của người cùng xóm, bọn việt 
			cộng đành để vợ con tôi đem tôi ra xe chở vào bịnh viện Nguyễn Văn 
			Học và theo đuổi vợ tôi sau đó. Tôi đă may mắn được người cháu là 
			Bác sĩ Nguyễn Xuân Tùng đang là BS trực tận t́nh cứu tôi trong khi 
			đó tên BS cộng sản trưởng khu cấp cứu nói rằng : "anh nầy đă chết 
			rồi, anh Tùng không cần chạy chữa nữa". Tên BS việt cộng ra lịnh cho 
			y tá rút ống dưởng khí ra, nhưng vợ tôi và BS Tùng mạnh dạng kháng 
			cự lại. Thật rơ ràng là bọn chúng muốn giết tôi chết. Tên nầy và bè 
			lũ quả thật dă man, tàn ác. Trong thời gian nầy vợ tôi vất vả vô 
			cùng v́ sợ chúng giết tôi nên mỗi đêm phải nằm túc trực tại hành 
			lang pḥng hồi sinh để theo dơi và canh chừng tôi. 
			 
			Sau ba ngày đêm nằm nơi pḥng hồi sinh tôi tỉnh lại và t́m mọi lư do 
			nằm thêm môt hai tuần nữa v́ c̣n yếu sức để nghĩ ra mưu kế trốn 
			thoát khỏi bệnh viện v́ vợ chồng chúng tôi được bà BS M…và cô y tá 
			A…, bạn học cũ Gia Long với vợ tôi, đă mật báo cho vợ tôi biết là 
			mỗi buổi sáng khi bàn giao phiên trực tên BS thủ trưởng đều lưu ư 
			tất cả nhân viên là hăy coi chừng và theo dơi một tên Trung tá nguỵ 
			đang nằm chữa bịnh. Tôi đă biết là chúng nó sẽ bắt tôi tại bịnh 
			viện. Lúc bấy giờ tôi cũng được hay tin có một số sĩ quan về cùng 
			lúc với tôi cũng bị bọn CS bắt lại, không biết số phận của các ông 
			ấy đă ra sao? 
			 
			Những phút giây hồi họp.  
			 
			Vào một buổi sáng bà BS M… mật báo cho vợ tôi biết là tên Thủ trưởng 
			sẽ ra lịnh cho tôi xuất viện lúc 4 giờ chiều ngày mai. Vợ chồng 
			chúng tôi hiểu ngay là bọn chúng sắp đặt âm mưu để bắt tôi lại khi 
			tôi ra khỏi cửa nhà thương. Vợ chồng chúng quyết định phải trốn khỏi 
			bịnh viện vào lúc sáng sớm ngày hôm sau. Thấy t́nh h́nh nguy kịch, 
			chị cả của tôi là một Soeur của nhà ḍng Vinh Sơn và cũng là y tá 
			trưởng của Khoa Nhi đồng đang làm việc tại đây đă cùng vợ tôi đến 
			gặp vị linh mục của nhà thờ nằm ngay phía sau của bịnh viện Nguyễn 
			Văn Học để cầu cứu. Chị tôi kể sự việc của tôi đă xảy ra cho linh 
			mục nghe và nói :  
			
			- Bọn việt 
			cộng sẽ bắt em tôi lại tại bịnh viện nầy vào chiều ngày mai, vậy nhờ 
			Cha cho chúng con dẫn em con đi qua cửa sau này để tẩu thoát, nếu 
			không sẽ nguy cho tánh mạng của em tôi lắm.  
			
			Linh mục được 
			biết hoàn cảnh nguy hiểm của tôi liền chấp nhận và nói rằng : 
			 
			
			- Sáng mai từ 
			lúc 5 giờ Cha sẽ chờ và sằn sàng mở cửa sau khi các con tới. 
			 
			
			Chị tôi nay đă 
			trên tám mươi và đă về hưu, c̣n vị linh mục đă cứu giúp tôi không rơ 
			c̣n sống hay không ? Lúc bấy giờ tôi c̣n quá yếu, mặc dù bà chị và 
			vợ tôi d́u hai bên giúp tôi đi cho nhanh, nhưng tôi lê lết từ bước 
			chân đi âm thầm, chậm răi và thật hồi họp dưới ánh đèn lờ mờ vào 
			khoảng gần 5 giờ sáng, lúc bịnh nhân c̣n ngủ nên không ai hay biết. 
			Vừa đến cửa sau th́ linh mục nhanh tay mở cửa ngay cho chúng tôi đi 
			qua. Sau khi chúng tôi vào pḥng khách của nhà ḍng vợ tôi lập tức 
			gọi xe Taxi chở thẳng về nhà ông bà ngoại của mấy cháu tại Chợlớn.
			 
			 
			Thế là một lần nữa tôi được thoát khỏi gông cùm cộng sản trong gang 
			tất. Tôi không quên ơn cháu BS Tùng hiện đang hành nghề tại thành 
			phố Winnibeg, Canada đă cứu sống tôi. Cám ơn bà BS M…và bà y tá A…đă 
			mật báo cho vợ chồng tôi biết trước những âm mưu của cộng sản trong 
			lúc tôi đang nằm điều trị. Những ơn nghĩa lớn lao nầy chúng tôi c̣n 
			mang măi trong ḷng đến trọn đời. 
			 
			Vừa về tới nhà cha mẹ vợ ở đường Trần Hoàng Quân th́ cháu gái lớn 
			của chúng tôi xuống nhà báo cho biết là bọn công an đồn quân trấn 
			Thủ Đức đến bao vây và xét nhà để t́m tôi. Bọn chúng hỏi cháu rằng 
			tôi đă ra khỏi bịnh viện rồi, bây giờ ở đâu? Cháu đă được vợ tôi căn 
			dặn trước là tôi sẽ trốn ra khỏi nhà thương nên cháu trả lời là 
			không hay biết ǵ, v́ hai tuần nay phải ở nhà trông nôm các em nhỏ. 
			Tên công an trưởng ra lịnh cho con tôi là sáng ngày hôm sau phải ra 
			tŕnh diện đồn quân trấn Thủ Đức. 
			 
			Chúng tôi dư biết rằng bọn man rợ sẽ bắt giam con gái tôi để điều 
			tra nên chúng tôi bảo sáu đứa nhỏ phải lén trốn khỏi nhà ở Thủ Đức 
			mà về ẩn náo tạm nơi nhà bà chị tôi ở Gia định. Con gái lớn chúng 
			tôi lúc đó mới được mười bốn tuổi cùng một cháu gái con của cựu 
			Trung tá Tiểng Tỉnh trưởng Bammêthuột ở cư xá Kiết Thiết giúp đở 
			phải dẫn dắt năm em nhỏ âm thầm chạy trốn trong lúc trời c̣n mờ 
			sương chưa sáng . Sau đó vợ tôi đưa mấy cháu về Chợlớn sống nhờ với 
			ông bà ngoại để vợ tôi rănh tay mà đối phó với t́nh h́nh vô cùng 
			nguy hiểm của tôi. Chú Thiếm Châu c̣n nhớ ơn của cháu Trang đă không 
			ngại nguy hiểm để lo cho mấy em được an toàn. 
			 
			Tôi ngẫm nghĩ lại chế độ tự do của miền Nam chúng ta quá rộng lượng 
			và quảng đại. Trong thời gian tôi làm Quận trưởng, từ cơ quan chánh 
			quyền đến quân đội, anh em chúng tôi không bao giờ khuấy nhiểu hay 
			hành hạ thể xác hoặc tinh thần của gia đ́nh bọn việt cộng địa phương 
			đang nằm trong ḷng bàn tay quyền lực của chúng tôi. Nếu thế cờ quốc 
			tế đăo ngược lại, miền Nam thắng và chế độ cộng sản sụp đổ, chúng ta 
			sẽ đối xử chúng với khí thế quân tử của đại trượng phu. Miền Bắc sẽ 
			không phải là một trại tù khổng lồ như miền Nam sau 30 tháng 4 năm 
			1975. Bọn cộng sản chúng nó thật là quân hèn hạ và vô liêm sĩ. 
			 
			Tôi c̣n nhớ trong thời gian tôi làm Quận trưởng Dĩ An, có một bà vợ 
			bé của tên tướng Việt cộng Đào Sơn Tây được chúng tôi để sống rất 
			b́nh yên trước bộ chỉ huy quận của chúng tôi. Tướng VC Đào Sơn Tây 
			nầy trước kia là công nhân cả sở Hoả xa tại Dĩ An hồi thời Pháp 
			thuộc. 
			 
			Những ngày tháng buồn năo nề trên gác trọ.  
			 
			Sau khi trốn ra khỏi nhà thương, tôi tuyệt đối không tiếp xúc với 
			bất cứ ai ngoài vợ tôi. Mỗi chiều tối vợ tôi phải lén lúc đến nơi 
			tôi sống ẩn dật để tiếp tế. Trong người tôi chỉ có tờ giấy ra trại 
			và giấy chứng nhận tŕnh diện của đồn công an Thủ Đức mà bây đă vô 
			dụng rồi. Tôi phải dùng tờ giấy Chứng cử tri của em trai kế tôi. Nhờ 
			trên h́nh của tờ giấy rất thô sơ không có đóng mộc, thành thử tôi 
			chỉ thay tấm h́nh của tôi vào mà xài mỗi khi di chuyển hay đổi chỗ 
			ở. Mỗi lần đi vượt biên cũng xài giấy công nhân giả do bạn tôi chứng 
			nhận tôi đi công tác sửa chữa máy đèn. Bây giờ nhớ lại cũng buồn 
			cười là tôi chẳng có biết chút kinh nghiệm ǵ về việc sửa chửa máy 
			đèn hay máy phát điện. Nhưng cũng nhờ bọn công an ngu ngốc không 
			biết hạch hỏi tôi hoặc là nếu chúng nó nhờ tôi sửa máy đèn th́ tôi 
			chẳng biết ǵ và sẽ bi lộ tẩy ngay là tôi xài giấy tờ giả mạo. 
			 
			Trong hoàn cảnh tôi là tù vượt ngục ai cũng rất ngại ngùng sợ bị 
			mang hoạ cho gia đ́nh họ nếu tôi bị phát giác và bị chúng nó bắt 
			lại. Sau hơn sáu tháng sống rày đây mai đó rồi tôi cũng liều mạng cứ 
			trụ lại một chỗ tương đối kín đáo tại cư xá Lữ gia, Phú Thọ. Người 
			chủ nhà là một sĩ quan cấp bực chuẩn uư bà con dám chứa chấp tôi ở 
			luôn. Nhưng mỗi khi nghe tin công an sẽ xét nhà tôi lập tức dời đi 
			nơi khác. Có một lần ông chủ nhà toa rập với bọn việt cộng giữ kho 
			sơn tẩu táng một số sơn bột của Mỹ và cất giấu trong nhà ông ta. Đă 
			nghèo lại mắc cái eo, nhận thấy t́nh h́nh nguy hiểm quá tôi phải dời 
			đi nơi khác một thời gian v́ sợ vụ buôn lậu bị bại lộ th́ tôi cũng 
			lộ mặt luôn. 
			 
			Tôi sống âm thầm cô đơn trên từng gác trọ thật không khác nào kiếp 
			sống tù, nhưng dù sao tôi cũng được no ấm hơn anh em c̣n kẹt lại 
			trong các trại tù ngoài Yên Bái. Lúc bấy giờ tinh thần tôi bị khủng 
			hoảng trầm trọng v́ sợ bọn cộng sản t́m ra tôi và bắt lại là đời 
			tàn. Cứ vài ba tháng tôi lén lút về thăm các con đang sống nhờ nơi 
			nhà ông bà ngoại mấy cháu. Có một đêm nhằm lúc tôi về, tên công an 
			khu vực đến xét hộ khẫu, tôi phải thoát ra cửa sau ẩn trốn cạnh 
			chuồng gà. Ôi ! thật là nhục nhă cho cuộc đời lính bại trận.  
			 
			Trong thời gian đó vợ tôi luôn t́m đường dẫn tôi vượt biển để bảo 
			toàn tánh mạng. Trong hoàn cảnh trốn chui trốn nhủi tôi bắt buộc 
			phải vượt biển đơn thân độc mă đi trước. Thật là đau đớn không khác 
			nào ra đi mà bứt tim gan để lại v́ không biết đến bao giờ mới gặp 
			lại vợ con? Nhưng tôi quyết phải ra đi để t́m con đường sống rồi sẽ 
			tính tới việc gia đ́nh sau. 
			 
			Mối căm thù nầy không phải chỉ của riêng tôi mà cũng là của biết bao 
			nhiêu chiến sĩ đồng đội của tôi trong cùng một hoàn cảnh. Tôi không 
			bao giờ quên mối hận nầy được, cho nên mặc dù qua Mỹ đă lâu rồi và 
			tôi rất thương nhớ quê hương, nhớ vài anh chị em ruột thị c̣n kẹt 
			lại bên quê nhà, nhưng tôi thật sự không muốn trở về lúc nầy để nh́n 
			thấy lại mặt mày bọn man ri mọi rợ và tôi cũng không muốn thấy lá cờ 
			máu hôi tanh của bọn chúng. 
			 
			Xuân, 
			Hạ, Thu, Đông, đă mấy lần ? 
			Sống kiếp lưu vong, buồn quốc hận ! 
			Mong ngày nào trở về quê cũ 
			Nước thanh b́nh, thoả thích vui Xuân !? 
			( Trích bài thơ bốn Mùa Trên Quê Hương – N.M.Châu ) 
			 
			Sau hai lần ra Nha Trang mà chuyến đi không thành phải trở về. Lần 
			thứ ba có chuyến vượt biên từ Cà Mau nhưng bị đ́nh hoản. Vợ chồng 
			chúng tôi rất khổ sở v́ chuyến đi bị đ́nh hoản nhiều ngày rồi lại bỏ 
			cuộc, nên trong hai tuần lể ăn ở chờ đợi đă hết tiền. Vợ tôi phải 
			bán mấy bộ đồ chúng tôi mang theo để sống qua ngày, đến cuối cùng 
			không c̣n ǵ để bán ngoài bộ đồ đang mặc. Thật là thất vọng vô cùng 
			! v́ chẳng quen biết ai nơi đây mà xin xỏ hay vay mượn tiền, và lúc 
			nầy cuộc sống của mọi nhà đều rất khó khăn. Tôi nói đùa với vợ tôi 
			rằng : không lẽ chúng ḿnh bán hết cả bộ đồ đang mặc và mặc đồ tắm 
			biển mà trở về Sàig̣n hay sao ? Chúng tôi chỉ c̣n đủ tiền đi quá 
			giang xe chở gạo đến nhà thờ Phụng Hiệp Cần Thơ để xin tiền bà chị 
			tôi lúc đó đă đổi về làm bà Nhứt tại một nhà ḍng tu nhỏ nơi đây để 
			xin tiền mới có đủ mà mua vé xe chợ đen về đến Saigon. Thật là khốn 
			cùng !  
			 
			Cứ mỗi lần đi không được tôi quá thất vọng và chán nản v́ phải tiếp 
			tục cuộc sống âm thầm lén lút trên gác trọ với bao nỗi lo âu !. Muốn 
			t́m mảnh đất tự do để dung thân không phải là dễ dàng. Hai chữ “ 
			Tự Do “ thật là quí giá vô cùng !  
			 
			Vấn đề di chuyển vào những năm đó rất khó khăn v́ xe đ̣ bị kiểm 
			duyệt và rất hạn chế. Trong những lần đi t́m đường vượt biển vợ 
			chồng chúng tôi ngủ bến xe rất thường cũng như bao nhiêu hành khách 
			phải nằm bến xe để dành ưu tiên đăng kư mua vé, nếu chậm trể là hết 
			. Muốn di chuyển từ Saigon ra Nha Trang hay từ Sàig̣n xuống tỉnh 
			cũng phải vất vả như thế. Có những khi chúng tôi phải ngủ bờ ruộng 
			hay ngủ g̣ mả v́ không dám vào khách sạn dễ bị bọn công an chú ư. 
			Tôi đă quen những cảnh ngủ bờ ngủ bụi gian khổ như thế nầy trong 
			những năm chinh chiến, nhưng trong cái thế hào hùng của người của 
			người lính trận đi hành quân diệt giặc. Bây giờ trong hoàn cảnh của 
			một kẻ tù vượt ngục và vượt biển thật là nhục nhă ê chề. Tôi thật 
			thương vợ tôi vô cùng, tội nghiệp và xót xa cho vợ tôi phải chịu 
			cảnh vất vả, đắng cay như thế nầy. 
			 
			Cuối cùng tôi đi được an toàn đến bờ biển Thái Lan trên một chiếc 
			thuyền con chỉ dài hơn chín thước. Sau khi tôi đă thoát khỏi bàn tay 
			cộng sản vợ tôi đă phải tự một ḿnh hướng dẫn và lèo lái chiếc ghe 
			nhỏ dẫn dắt sáu đứa con thơ đến bờ biển Mă Lai b́nh yên vô sự.  
			 
			Thật là một ơn phước lớn của Thượng đế đă ban cho gia đ́nh chúng tôi 
			! Thế là từ đây một thời hoạn nạn khốn khổ của gia đ́nh đă qua. 
			Chúng tôi cũng nghĩ rằng mưu sự tại nhân và thành sự tại Thiên. 
			Chúng tôi rất mang ơn Thượng đế đă giúp gia đ́nh chúng tôi được sớm 
			đoàn tựu và đă ổn định cuộc sống nơi xứ người. 
			 
			Nhưng ngày nay lại rủi thay ! với hoàn cảnh hiện tại tôi không hiểu 
			rằng khi đất nước thật sự được thanh b́nh và tự do dân chủ tôi có 
			thể trở về lại quê nhà được không ? Tôi xin ghi vài ḍng thơ đơn 
			giản nói lên tâm trạng của tôi hiện tại. 
			 
			Lá Vàng 
			Rơi 
			 
			Bên hồ lá úa vàng rơi 
			Đêm nay mưa nhẹ gió hiu hắt buồn ! 
			Gío đưa những hạt mưa tuôn 
			Như ḍng nước mắt đời buồn xót xa ! 
			Có ai hiểu được ḷng ta ? 
			Mưa rơi tí tách ruột rà đớn đau  
			Nhớ nhà ḷng thấy nao nao 
			Đôi chân đă mất biết sao trở về ? 
			Bao năm ta đă xa quê 
			C̣n chi ước mộng ngày về quê hương 
			Làng xưa, đường cũ, mái trường  
			Ngh́n trùng xa cách nhớ thương vô vàn ! 
			 
			Tôi 
			cũng không quên ơn MX Trung tá Lê Văn Khánh ở tù chung trại 1 Yên 
			Bái đă nhiều lần xách hộ tôi chiếc valise đựng quần áo mỗi khi 
			chuyển trại. Ông luôn giúp đở tôi v́ chân tôi đi khặp khểnh khó 
			khăn. Nếu không có ông Khánh trợ giúp th́ tôi có thể té nhào xuống 
			sông bến Tân cảng v́ phải đi qua chiếc cầu rất nhỏ từ bến xuống tàu 
			Sông Hương chở ra Bắc. Tôi c̣n nhớ có một người trong chuyến tàu nầy 
			mang túi đồ nặng chĩu trên vai đă lọt xuống sông bị ch́m mất dạng mà 
			bọn bộ đội CS vẫn đứng trơ mắt nh́n không tiếp cứu.  
			 
			Chiến hữu Nguyễn Minh-Châu 
   |